Dzisiejsza pogoń za sukcesem, silna rywalizacja, chęć dorównania trudnym do osiągnięcia, a czasem wręcz jedynie wykreowanym na potrzeby social mediów wzorcom może sprawić, że wywieramy na dzieci zbyt dużą presję. Chociaż z serca pragniemy, by osiągnęły wszystko, co najlepsze, motywujemy je do coraz wyższego stawiania sobie poprzeczki, nieświadomie możemy zrobić im krzywdę.

Kiedy ciągła presja sukcesu i doskonałości wydaje się być normą, łatwo jest zapomnieć, jakie konsekwencje może mieć wpędzanie dzieci w poczucie winy, z którym trudno jest im sobie poradzić.

Zuza to sympatyczna dziewięciolatka, która na pierwszy rzut oka wydaje się być dziewczynką radosną i pełną energii. Jednak ciągle gnębi ją poczucie winy wywoływane przez rodziców. Zuza dorasta w domu, w którym sukces jest jedyną miarą wartości. Jej rodzice, ambitni i zdecydowani ludzie, zawsze mieli wobec córki wysokie oczekiwania. Bez względu na to, czy chodziło o wyniki w szkole, osiągnięcia sportowe czy zachowanie w towarzystwie, Zuza zawsze musiała się wykazać, by zasłużyć na ich aprobatę.

Gdy jednak czasem nie zdołała spełnić oczekiwań, zaczynała odczuwać ogromne poczucie winy. Jej rodzice potrafili okazać swoje rozczarowanie w sposób, który sprawiał, że dziewięciolatka czuła się, jakby zawiodła wszystkich wokół. Każde niepowodzenie, nawet najmniejszy błąd był powodem do ogromnych wyrzutów sumienia. Odczuwając stałą presję ze strony rodziców, Zuza zaczęła bać się ich powrotu do domu, bo zawsze wiązało się z ich niezadowoleniem i krytyką.

To nie tylko emocjonalnie krzywdziło Zuzę, ale także zaniżało jej samoocenę i poczucie własnej wartości. W miarę jak dorastała, zaczęła wierzyć, że nie jest wystarczająco dobra, aby zasłużyć na miłość i akceptację. Jej pewność siebie stopniowo topniała, a obawy przed niezadowoleniem rodziców stawały się coraz bardziej paraliżujące.

W trosce o dobro swoich dzieci, często nie zdajemy sobie sprawy z konsekwencji swoich działań. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, że miłość i akceptacja nie powinny być uzależnione od osiągnięć czy perfekcji dzieci. Naszą rolą jest wspieranie, zrozumienie, akceptacja i bycie przy nich, nie zaś ciągłe ocenianie i krytyka. Pozwólmy im rozwijać się w swoim tempie, z błędami i sukcesami, bo właśnie takie doświadczenia kształtują w naszych dzieciach siłę i odwagę.

Skutki, jakie może powodować wywoływanie u dzieci poczucia winy:

Obniżona samoocena

Ciągłe poczucie winy może prowadzić do obniżonej samooceny. Kiedy dziecko ciągle odczuwa, że zawodzi czyjeś oczekiwania, może zacząć wątpić w swoje umiejętności i wartość jako osoby.

Stres i lęk

Poczucie winy bywa także źródłem dużego stresu i lęku u dzieci. Bojąc się niezadowolenia rodziców, mogą nadmiernie skupiać się na spełnianiu oczekiwań innych, zaniedbując swoje własne potrzeby i pragnienia.

Trudności w relacjach

Wpędzanie dzieci w poczucie winy może negatywnie wpłynąć na ich zdolność do budowania zdrowych relacji z innymi. Dzieci mogą unikać konfrontacji i bać się wyrażania swoich potrzeb, aby nie wywołać konfliktu.

Brak pewności siebie

Ciągle czując się winnymi, dzieci mogą utracić pewność siebie i wiarę we własne możliwości. To z kolei prowadzi do unikania podejmowania wyzwań i braku chęci do poznawania nowych rzeczy. Nie są więc w stanie rozwijać swojego potencjału.

Depresja i inne problemy psychiczne

W skrajnych przypadkach, ciągłe poczucie winy może przyczynić się do rozwoju depresji i innych problemów psychicznych.

Poczucie winy jest złym uczuciem. Trzeba go unikać jak samego diabła. Kiedy czujesz się winny, to nienawidzisz nie swoje grzechy, lecz samego siebie.
– Anthony de Mello, Minuta mądrości

Poczucie winy u dzieci często jest wywoływane przez różne zachowania i reakcje rodziców, które mogą nawet nie być świadome. Czego zatem warto unikać?

Nadmiernej krytyki: Krytyka ze strony rodziców może prowadzić do poczucia winy u dziecka, szczególnie jeśli jest częsta i dotyczy rzeczy, na które dziecko nie ma wpływu lub których nie może kontrolować.

Porównywania do innych dzieci: Porównywanie do innych, szczególnie jeśli wypada na niekorzyść dziecka, może wywoływać poczucie winy, że nie jest wystarczająco dobre w oczach rodziców.

Nieadekwatnych oczekiwań: Stawianie dziecku zbyt wysokich lub nierealistycznych oczekiwań może prowadzić do wystąpienia poczucia winy, gdy nie udaje mu się im sprostać.

Surowych kar: Stosowanie surowych kar za błędy lub nieposłuszeństwo może budować poczucie winy u dziecka i sprawiać, że czuje się ono winne za własne niepowodzenia.

Braku wsparcia i zrozumienia: Kiedy rodzice nie okazują wsparcia i zrozumienia wobec trudności i problemów dziecka, może to sprawić, że dziecko poczuje się winne, że potrzebuje pomocy.

Manipulacji emocjonalnej: Celowe wykorzystywanie poczucia winy jako narzędzia kontroli nad dzieckiem, np. poprzez groźby, szantaż emocjonalny czy manipulacje, może je pogłębiać.

Braku pozytywnej komunikacji: Brak pozytywnej komunikacji i wyrażania miłości oraz brak doceniania dziecka może sprawić, że poczuje się niewystarczająco dobre i winne z powodu swoich niedoskonałości.

Spodobał Ci się ten post? Uważasz, że przyda się Twoim znajomym? Będzie nam bardzo miło, jeśli:
*** go udostępnisz,
*** zostawisz komentarz,
*** dołączysz do naszego fanpage’a, gdzie publikuję ciekawe treści, których nie znajdziesz na blogu,
*** dołączysz do naszej facebookowej grupy Wspieramy talenty naszych dzieci – Porady, strategie, inspiracje
*** zaobserwujesz nas na Instagramie